Kategori :

Cezaevinden Sorular

Açıklama :

Cemaatlerde kaide ve kural olmasının hikmeti nedir? Halis Hoca (Ebu Hanzala)

Diğer sosyal medya hesaplarımızdan yayınlamadığımız özel paylaşımlarımızdan güncel olarak haberdar olmak için linke tıklayarak WhatsApp hattımıza abone olabilirsiniz; https://bit.ly/2xHiHzN

Cemaatlerde kaide ve kural olmasının hikmeti nedir? Küfür ve haram olmayan cemaatsel kurallar nedeniyle cemaatlerden ayrılanlara ne tavsiye edersiniz?

Allah'a isyan içerikli olmadığı müddetçe, yöneticilerin kural ve kaide belirlemesi İslam'a uygundur. Bu nedenle Allah ve Resûlü (sav), masiyeti emretmediği müddetçe yöneticileri dinlemeyi, onlara itaati emretmiştir.Allah Resûlü ihtiyaç duydukça bazı kurallar koymuş, İslam toplumunun bu kurallara uymasını istemiştir.

Doksana yakın insan Tebuk Gazvesi'nden geri kaldı. Allah Resûlü (sav) bunlardan seksen küsur kişinin özrünü kabul etti, onlar için bağışlanma diledi. O da ashabı da (r.anhum) bu topluluğun yalan söylediğini, hiçbir özürlerinin olmadığını biliyordu. Gelip doğruları söyleyen Kab b. Malik, Murare b. Rebi ve Hilal b. Umeyye'yi ise doğru söylemelerine rağmen geri çevirdi. Onlarla konuşulmasını yasakladı, hanımlarının evi terk etmesini istedi. Sahabiler selamlarını dahi almamaya başladı. Bu hâl elli gün boyunca devam etti.

Bu, şer'i bir ceza değildir. Zira daha önce savaştan geri kalanlara ve Tebuk Gazvesi sonrası geri kalanlara böyle bir ceza uygulanmamıştır. Allah Resûlü (sav), aynı savaştan geri kalan çoğunluğa dahi bu cezayı tatbik etmemiştir. Bu hususi uygulama, geçici bir kuraldır. Amaç; seferberlik ilan edildiğinde, çağrıya duyarsız kalmanın çirkinliğini tüm topluma göstermek; kamuya karşı işlenen bir suçta kamusal tepki oluşturmaktır.

Allah Resûlü'nün (sav) Mekke döneminde koyduğu "gizlilik kurallarını" da hatırlayabiliriz. O, düzene ve kurala yabancı bir topluluğu bu kurallarla terbiye etti.

Örnek olarak Ebu Zerr'in (ra) İslam oluş kıssasını okuyun. Henüz oyun çağında bir çocuk olan Ali'ye, bu dikkat ve hassasiyeti kim kazandırdı?

Daru'l Erkam (sahabinin toplanma merkezi) tam bir güzellikle seçilmişti. Müşriklerin yoğun takip ve çabasına rağmen tespit edilememişti. Çünkü sahabi, Allah Resûlü'nün (sav) çizdiği kurallar çerçevesinde Daru'l Erkam'a girip çıkıyordu.

Allah Resûlü bir yıl şöyle buyurdu: "Hiç kimse kestiği kurban etini üç günden fazla tutmasın." Aradan bir yıl geçti, sahabi geçen yıl kurbanda konan bu kuralı tekrar uygulamak istedi. Allah Resûlü şöyle buyurdu: "Yiyin, için ve (arta kalanı) zahire olarak saklayın. Geçen yıl fakirlik vardı, insanlara yardım etmenizi istemiştim." (Buhari, 5569; Müslim, 1974)

Fakirlik/kıtlık var. Allah Resûlü (sav) toplumda dayanışma olmasını istiyor. Et depolamayı yasaklıyor. Böylece insanlar, ihtiyaç fazlasını dağıtıyor. Kıtlık/yokluk durumu kalkınca, bu kuralı iptal ediyor.

Raşid halifeler döneminde de benzer uygulamalarla karşılaşıyoruz:

Örneğin, Ebu Bekir (ra) mürtedleri esir almış, mallarına el koymuş, sahabiyle birlikte savaşmalarını yasaklamıştı. Ömer (ra) halife olunca bu yasakları kaldırdı. Onları –uzaktan kontrol etmekle birlikte- serbest bıraktı. Orduda komutan olma dışında tüm haklarını iade etti. Yine o, Allah Resûlü (sav) ve Ebu Bekir döneminde savaşçılara dağıtılan fey gelirlerini kamulaştırdı. Kamu maslahatı için fey gelirlerini maliyeye devretti.

Ömer (ra) sahabi büyüklerinin Medine dışına çıkmasını yasakladı. Önemli meselelerde istişare için onları yanında alıkoydu.

Osman (ra), fetihlerle gelen zenginlik ve toplumda görülen refah düşkünlüğü sonrası güvercin beslemeyi, tavla vb. oyunları yasakladı. Yasak dinlemeyenlerin mallarına el koyup imha etti.

Kıymetli kardeşim! İnsanın yaşadığı her yerde kaide ve kurala ihtiyaç vardır. Aksi hâlde istek ve rağbetleri farklı olan insanları bir arada tutmak mümkün değildir. Bu kuralların bir kısmı şa'ri tarafından belirlenmiştir, şer'idir. Müslim'in Müslim'e üç günden fazla küs olmasının yasaklanması gibi. Bazısı ise toplumsal maslahat için yönetim tarafından konulan, ihtiyaç olduğu müddetçe yürürlükte olan, ihtiyaç kalmayınca yöneticilerin kaldırdığı kurallardır.