Orucun kefareti var mıdır? Halis Hoca (Ebu Hanzala)
Diğer sosyal medya hesaplarımızdan yayınlamadığımız özel paylaşımlarımızdan güncel olarak haberdar olmak için linke tıklayarak WhatsApp hattımıza abone olabilirsiniz;
https://bit.ly/2xHiHzN
Soru:
Oruç kefareti var mıdır?
Cevap:
Oruç kefaretleri değişik değişik, farklı farklıdır.
1. sınıf Ramazan ayında oruçlu iken eşi ile beraber olan sınıf
İmam Buhari ile Müslim Ebu Hureyre’den naklediyorlar:
Adamın bir tanesi Peygamberimizin yanında geldi dedi ki: ‘Ey Allah’ın Resulü! Ben helak oldum.’ Peygamber (as) dedi ki: ‘Ne yaptın?’ Dedi ki: ‘Ben Ramazan gününde eşimle beraber oldum.’ Peygamberimiz dedi ki: ‘Sen 60 tane köle azad edebilir misin?’ Adam dedi ki: ‘Bu mümkün değil.’ ‘Peki sen 60 gün peşpeşe oruç tutabilir misin?’ Adam dedi ki: ‘Zaten beni bu duruma düşüren şey oruçtur. Ben zaten oruç tuttuğumdan dolayı nefsime yenik düştüm. Bu hale geldim.’ Peygamber (as) dedi ki: ‘60 tane fakiri doyurabilir misin?’ Gittiler hurma getirdiler. Adamın önüne hurma koydular. Adam dedi ki: ‘Ey Allah’ın Resulü! Şu Medine’de benden daha fakir kimse var mı? Peygamber (as) dedi ki: ‘Al o zaman götür bunu kendi ailene ver.’
Bu hadisten şunu anladık. Razaman gününde eşi ile cima yapan adam 60 tane köle azad edecek. Eğer buna gücü yetmiyorsa 60 gün oruç tutacak. Bunu yapmaya da gücü yetmiyorsa 60 tane fakiri doyuracak.
2. Herhangi bir özürden dolayı orucu terk etmek
a) Sefere çıkmak: Sefere çıkılmışsa onun yerine başka bir oruç tutulması
(Oruç) sayılı günlerde (size farz kılındı). Sizden her kim hasta ya da yolculukta olur (ve oruç tutmazsa) onun yerine başka bir günde (oruç tutsun). (Normal şartlarda) güç yetirdiği hâlde (yakalandığı bir hastalık, hamilelik, yaşlılık gibi sebeplerle oruç tutmayanlar) her güne karşılık bir yoksul doyursunlar. Kim de (kendi isteğine bağlı olarak) fazladan hayır işlerse, bu onun için daha hayırlıdır. Şayet bilseniz oruç tutmanız sizin için daha hayırlıdır. (2/Bakara, 184)
Ramazan ayı! O ay ki insanlara yol gösteren, hidayet ve furkandan apaçık deliller barındıran Kur’ân, o ayda indirilmiştir. Sizden o aya yetişen oruç tutsun. Sizden her kim hasta ya da yolcu olursa (oruç tutmadığı günlere karşılık) başka günlerde (oruç tutsun). Allah sizin için kolaylık diler, zorluk dilemez. (Bu kolaylaştırma) sayılı günleri tamamlamanız ve sizi hidayet etmesinden ötürü Allah’ı yüceltip/en büyük olarak bilmeniz ve şükretmeniz içindir. (2/Bakara, 185)
b) Hastalık: Kişinin midesinin bulanması, halsizilği, çok kötü olması gibi sebeplerden oruç tutması mümkün değilse orucunu yiyip onun yerine Ramazan'dan sonra bir gün oruç tutulur.
Hastalıklar da kısım kısım. Eğer hastalık geçici bir hastalıksa onun yerine bir gün oruç tutulur. Ancak bazı hastalıklar var ki bu mümkün değil, kalıcı hastalıklar için. Örneğin şeker hastalığı. Şeker hastası bu sene oruç tutamadı. Seneye oruç tutabilir mi? Tutamaz. Çünkü şeker hastalığı onunla beraber daim olan bir hastalık. Ne yapacak şeker hastası olan birisi bir fakir doyuracak.
c) İnsanın bilerekten orucunu yemesi: Cumhuru ulemaya göre onun yerine bir gün oruç tutulması gereklidir. Şafiler ve Hanbeliler için. Hanefiler ve Malikiler için 60 gün meselesi burada da geçerli ama bu racih değil. Fakat zahiriler diyorlar ki böyle bir şey yok. Çünkü Allah ayetlerde bütün kısmı belirtmiş. Ancak bilerek orucunu yiyeni belirtmemiş.
Gücü yetenlere gelince, gücü yettiği halde orucu yerlerse onlar bir gün onun yerine fidye verecekler diyor Allah (cc). Fakat bu da nesh edilmiş. Sizden Ramazan ayına şahitlik eden olursa orucunu tutsun diyince Allah (cc) bu hükmü ortadan kaldırdı. Onun için racih olan da bu. Namazın kazası gibİ. Namazın kazasını kılacağımıza dair elimizde delil var mı? Yok. Farz namazların kazası yoktur. Oruç da böyle. Adam orucunu terk etti. Sen ne yapabilirsin. En fazla kıyas yaparsın. Bir ibadet terk edildiği zaman, onun yerine yenisinin yapılmasına dair kıyas yapabilirsin. Peki kefaretler babında kıyas olur mu? Olmaz. Niye kefaretler babında kıyas olmaz? Çünkü taabbudidir.
İslam'da hükümler iki kısımdır:
1. Makulul manadır. Sen onun hikmetini, illetini tespit edebilir, bilebilirsin 2. Taabbudidir. Allah sana öyle yap dediği için öyle yapmak zorundasın. Şimdi Allah sana öyle yap dediği şeye nasıl kıyas yapacaksın ki? Sen onun hikmetini bilmiyorsun, illetini bilmiyorsun. Sana düşen, iman etmek ve amel etmek.
Onun için Ramazan orucunu bilerek yiyen adam kefaret yoktur. Bol bol tevbe etmelidir. Tevbe istiğfar etmelidir.
Küfrün Karanlıklarından, Vahyin Aydınlığına…